NANG BUỒNG TRỨNG XUẤT HUYẾT

Bs. Lê Lý Trọng Hưng

Bs. Nguyễn Thị Thu Anh

ĐỊNH NGHĨA

Nang buồng trứng xuất huyết là một khối u phần phụ được hình thành do hiện tượng chảy máu bên trong nang cơ năng hoặc nang hoàng thể (corpus luteum)

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG

Nang buồng trứng xuất huyết là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau vùng chậu cấp tính ở phụ nữ tiền mãn kinh, không sốt đến phòng cấp cứu.

Chúng có thể biểu hiện lâm sàng đa dạng, từ không có triệu chứng gì cho đến đau bụng cấp.

Nang buồng trứng xuất huyết vẫn có thể xảy ra trong thời kỳ mang thai.

ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH

SIÊU ÂM

Nang buồng trứng xuất huyết có biểu hiện hình ảnh đa dạng tùy thuộc vào giai đoạn thoái triển của cục máu đông theo thời gian: ly giải, sự co cụm và sự tiêu hủy cục máu đông. 

Sợi fibrin và cục máu đông là đặc điểm đặc trưng của nang xuất huyết.

• Sợi fibrin thường được mô tả là hồi âm dạng lưới hoặc dạng bọt biển, mạng nhện,…
• Cục máu đông: phần đặc, echo dày có các đặc điểm
  • Bờ có dạng vỏ sò, lõm, phẳng,…Phần đáy rộng
  • Không có tín hiệu mạch máu bên trong (chỉnh vận tốc thấp khoảng 5-10cm/giây)
  • Tạo áp lực nhẹ nhàng lên nang bằng đầu dò âm đạo khi siêu âm sẽ thấy cục máu đông trong nang lắc lư hoặc chuyển động giống như thạch.  
  • Thay đổi hình dạng, vị trí khi bệnh nhân thay đổi tư thế
  • Cục máu đông co cụm thành một khối đơn độc
  • Theo dõi có sự thoái triển theo thời gian
  • Cần phân biệt với chồi đặc ác tính ở thành nang: thường bờ lồi, nhiều chồi, có tín hiệu mạch máu bên trong, không thay đổi theo thời gian

ĐIỀU TRỊ VÀ QUẢN LÍ

Nang buồng trứng xuất huyết thường tự hấp thu và biến mất sau 8 tuần. 

Đối với nang xuất huyết  kích thước < 5cm ở phụ nữ tiền mãn kinh và không có triệu chứng thì không cần điều trị, theo dõi bằng siêu âm sau.

Phụ nữ ở thời kỳ mãn kinh muộn (hơn 5 năm kể từ kỳ kinh nguyệt cuối cùng) sẽ không bị nang buồng trứng xuất huyết. Nếu có tổn thương nghi ngờ nang xuyết huyết thì nên xem đây là bướu và cần chụp MRI để đánh giá hoặc xem xét phẫu thuật.

Chỉ định phẫu thuật nếu:

• U nang lớn (đường kính lớn hơn 5 cm).
• Gây đau bụng
• Không tự mất đi
• Có đặc điểm không điển hình
• Vỡ hoặc xoắn

CA LÂM SÀNG 1: NANG BUỒNG TRỨNG XUẤT HUYẾT KHỔNG LỒ

Bệnh nhân nữ 25 tuổi, không đau bụng, không trễ kinh, không ra huyết âm đạo, chưa lập gia đình.

Siêu âm: 

1 năm trước : vùng chậu, phía sau tử cung có tổn thương dạng nang, bên trong có mức cặn – dịch, thay đổi theo tư thế, không có tín hiệu mạch, kích thước 72x50mm.

Hiện tại: bệnh nhân đau âm ỉ vùng bụng dưới, không trễ kinh, không ra huyết âm đạo. Siêu âm hình ảnh nang không thay đổi, tuy nhiên kích thước tăng 82x60mm.

 Xét nghiệm máu

• CA 125: 144,7U/mL
• AFP và Beta HCG trong giới hạn bình thường.

Điều trị

Bệnh nhân được phẫu thuật nội soi bóc u nang.

Tường trình phẫu thuật: bướu buồng trứng trái dạng nang, giới hạn rõ, vỏ bao trơn láng, dính ít phúc mạc vùng chậu, không chồi sùi, bên trong chứa dịch nâu đỏ, kích thước 8cm.

Kết quả giải phẫu bệnh: bọc chức năng buồng trứng, kèm xuất huyết.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. https://radiopaedia.org/articles/haemorrhagic-ovarian-cyst 
2. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1110569015300157 
3. https://radiologykey.com/ultrasound-evaluation-of-the-ovaries/