GIỚI THIỆU
Polyp cổ tử cung là khối u lành tính, thường nhô ra khỏi bề mặt kênh cổ tử cung. Chúng thường xảy ra trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là sau 20 tuổi.
Chúng có thể khác nhau về kích thước, hình dạng và nguồn gốc. Kích thước của chúng thường nhỏ hơn ba cm đường kính. Chúng có thể biểu hiện dưới dạng đơn lẻ hoặc nhiều, hình giọt nước mắt hoặc thùy, màu đỏ anh đào hoặc trắng xám, tùy thuộc vào mạch máu của tổn thương.
Về mặt giải phẫu, polyp cổ tử cung được kết nối với bề mặt bằng một cuống, thường dài và mỏng nhưng cũng có thể có dạng ngắn và gốc rộng.
Mặc dù chúng thường lành tính, polyp ác tính có thể xuất hiện ở 0,2 đến 1,5% các trường hợp và thường gặp ở những bệnh nhân sau mãn kinh.
Polyp cổ tử cung được phân loại tùy thuộc vào nguồn gốc của chúng; polyp ngoài cổ tử cung và polyp trong cổ tử cung.
- Polyp trong cổ tử cung là loại phổ biến nhất; chúng thường xảy ra ở phụ nữ tiền mãn kinh. Chúng thường xuất phát từ các tuyến cổ trong cổ tử cung.
- Polyp ngoài cổ tử cung thường gặp hơn ở phụ nữ sau mãn kinh và xuất phát từ các tế bào lớp bề mặt ngoài của cổ ngoài cổ tử cung.
NGUYÊN NHÂN
Nguyên nhân gây ra polyp cổ tử cung vẫn chưa được biết rõ. Nhưng nhiều giả thuyết đã được xác định:
- Tình trạng tắc nghẽn mạch máu cổ tử cung, điều này có thể làm gián đoạn lưu lượng máu, dẫn đến sự phát triển của polyp.
- Nhiễm trùng hoặc viêm mãn tính ở cổ tử cung
- Các hóa chất gây kích ứng cổ tử cung trong thời gian dài có thể gây ra những thay đổi bất thường ở các tế bào.
- Phản ứng bất thường đối với sự gia tăng nồng độ estrogen, có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của mô cổ tử cung và có thể liên quan đến chứng tăng sản nội mạc tử cung.
Một số yếu tố rủi ro là:
- Phụ nữ tiền mãn kinh
- Đa thai
- Bệnh lây truyền qua đường tình dục
- Tiền sử polyp cổ tử cung
DỊCH TỄ
Polyp cổ tử cung là bệnh lý phụ khoa thường gặp. Trong dân số nói chung, tỷ lệ mắc polyp cổ tử cung ước tính là từ 2 đến 5% phụ nữ.
Phụ nữ mang thai nhiều lần có nguy cơ mắc polyp cổ tử cung cao hơn so với phụ nữ chưa từng sinh con. Một trong tám phụ nữ bị polyp cổ tử cung tái phát sau khi cắt bỏ.
Có tới 25% phụ nữ bị polyp cổ tử cung có kèm polyp nội mạc tử cung đồng thời.
Chúng có ở 10,9% phụ nữ sau mãn kinh và 7,8% phụ nữ tiền mãn kinh có mắc bệnh lý nội mạc tử cung.
BỆNH HỌC
Các tổn thương dạng polyp cổ tử cung bao gồm nhiều loại thực thể bệnh lý, trong đó có tình trạng loạn sản mô cổ tử cung hoặc nội mạc tử cung.
Polyp thường có cuống, thường có cuống mảnh có chiều dài khác nhau, nhưng một số có thể không có cuống.
LÂM SÀNG
Polyp cổ tử cung thường được phát hiện tình cờ trong quá trình khám phụ khoa định kỳ, soi cổ tử cung hoặc trong quá trình siêu âm bụng hoặc siêu âm qua ngả âm đạo.
Hai trong ba phụ nữ bị polyp cổ tử cung không có triệu chứng.
Tuy nhiên, phụ nữ có triệu chứng thường có biểu hiện ra máu âm đạo bất thường :kinh nguyệt nhiều, ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt hoặc ra máu sau mãn kinh, cũng như khí hư âm đạo.
Trong một số trường hợp hiếm gặp, các polyp lớn có thể chặn ống cổ tử cung, gây vô sinh.
Khi khám bằng mỏ vịt, có thể nhìn thấy tổn thương dạng polyp bên trong cổ tử cung.
ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH
ĐIỀU TRỊ
Các polyp không triệu chứng thường không cần bất kỳ sự can thiệp nào, nhưng có một số trường hợp ngoại lệ. Các polyp có triệu chứng, lớn hoặc không điển hình thường cần phải cắt bỏ.
Mỗi polyp cắt bỏ nên được gửi đi để kiểm tra mô học thêm để loại trừ tình trạng ác tính.
TIÊN LƯỢNG
Polyp cổ tử cung là lành tính trong hầu hết các trường hợp, tuy nhiên vẫn có tỉ lệ ác tính trong 0,2 đến 1,5% các trường hợp. Việc cắt bỏ polyp cổ tử cung là một thủ thuật đơn giản với ít biến chứng.
Phụ nữ đã từng bị polyp có nguy cơ tái phát.
BIẾN CHỨNG
Polyp cổ tử cung có thể gây vô sinh khi chúng phát triển đủ lớn để chặn lỗ ngoài của cổ tử cung.
Polyp có thể bị viêm hoặc nhiễm trùng khi đó bệnh nhân sẽ có biểu hiện khí hư màu vàng ở âm đạo.
Việc cắt polyp có thể đi kèm với một số biến chứng, bao gồm: nhiễm trùng, xuất huyết, thủng tử cung.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Radswiki T, Rizk M, Liao A, et al. Cervical polyp. Reference article, Radiopaedia.org (Accessed on 29 Jul 2024) https://doi.org/10.53347/rID-13329
- Alkilani YG, Apodaca-Ramos I. Cervical Polyps. [Updated 2023 Sep 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-.
