LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG THÀNH BỤNG

BS. Lê Lý Trọng Hưng

BS. Nguyễn Thị Thu Anh

GIỚI THIỆU

Lạc nội mạc tử cung là mô nội mạc tử cung nằm bên ngoài khoang tử cung. Lạc nội mạc tử cung thành bụng là một biến chứng phẫu thuật phụ khoa ngày càng phổ biến do số ca sinh mổ ngày càng tăng trên toàn thế giới. Nó xảy ra ở 15% phụ nữ đang có kinh nguyệt.
Lạc nội mạc tử cung thành bụng cho thấy sự hiện diện của nội mạc tử cung lạc chỗ giữa phúc mạc và da, bao gồm mô mỡ dưới da và các lớp cơ, thường xảy ra sau các phẫu thuật sản phụ khoa.
Lạc nội mạc tử cung ở thành bụng có thể khó chẩn đoán; nó thường bị nhầm lẫn – cả về mặt lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh với các tình trạng bất thường khác như u hạt khâu, thoát vị vết mổ hoặc ung thư nguyên phát hoặc di căn.

Thường xảy ra ở những bệnh nhân trong độ tuổi sinh sản.
Tiền căn: mổ lấy thai hoặc mổ phụ khoa.
Triệu chứng: Sờ thấy khối vùng bụng, có thể được bao phủ bởi dịch tiết màu nâu đỏ, kèm theo sưng tấy, đau, tiết dịch hoặc chảy máu theo chu kỳ . Những tổn thương này có kích thước khác nhau, thường có màu xanh đen và trở nên đau đớn, to hơn và chảy máu vào khoảng thời gian hành kinh.
Vị trí:
- Ở da
- Ở rốn
- Ở dưới da
- Trong cơ

Siêu âm cho thấy một khối giảm âm rõ ràng, bờ rõ hoặc không rõ, đôi khi không đồng nhất. Doppler màu có thể các đốm mạch máu trong tổn thương và siêu âm đàn hồi có thể cho thấy mô hình cứng hơn so với các mô xung quanh.
Đôi khi có tụ dịch trong tổn thương

Lạc nội mạc tử cung ở da là sự hiện diện của các mô nội mạc tử cung liên quan đến da. Tỉ lệ <1% các vị trí lạc nội mạc ngoài tử cung.
Lạc nội mạc tử cung ở da xảy ra thứ phát sau phẫu thuật bụng, nhưng có thể là nguyên phát, không có bất kỳ phẫu thuật nào trước đó. Tình trạng này thường bị nhầm lẫn với các tình trạng da liễu khác (ví dụ như sẹo phì đại hoặc sẹo lồi hoặc nhiễm trùng sẹo), do đó khiến việc chẩn đoán phân biệt trở nên khó khăn.

Lạc nội mạc tử cung ở rốn là một tình trạng hiếm gặp, chỉ chiếm 0,5–1% lạc nội mạc tử cung.
Lạc nội mạc tử cung ở rốn chiếm 30–40% trong tất cả các trường hợp lạc nội mạc tử thành bụng và thường phát triển ở vết sẹo mổ lấy thai hoặc mổ sản khoa khác
Lạc nội mạc tử cung ở rốn đôi khi có thể liên quan đến thoát vị rốn. Tình trạng đó đặc biệt được tạo điều kiện thuận lợi hơn bởi những lần mang thai và phẫu thuật trước đó. Khi mọi người trải qua phẫu thuật bụng (phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật nội soi), các vết mổ vào khoang bụng có thể không lành và thoát vị có thể hình thành ở vị trí này .
Lạc nội mạc tử cung ở rốn thường xảy ra ở những bệnh nhân trong độ tuổi sinh sản, thường đơn độc và xuất hiện một nốt sần sờ thấy ở rốn. Hơn nữa, nó có thể cùng tồn tại với lạc nội mạc tử cung vùng chậu.
Có thể quan sát thấy thoát vị lạc nội mạc tử cung ở rốn, thông qua khiếm khuyết ở đường alba.

Lạc nội mạc tử cung dưới da là dạng thường gặp nhất xảy ra ở thành bụng.
Bệnh nhân thường phàn nàn về đau khu trú ở vùng bẹn bên phải hoặc bên trái, giao hợp đau, sưng cục bộ và sờ thấy một khối .
Tiền sử bệnh lý trước đây gợi ý đến việc mổ lấy thai hoặc mổ phụ khoa. Đau bụng có thể xảy ra vài năm sau lần sinh mổ cuối cùng Các nốt nằm bên dưới vết sẹo mổ lấy thai và ở bề ngoài của cơ thẳng bụng

Tổn thương lạc nội mạc tử cung trong cơ thường không sờ thấy được vì mô cơ nằm sâu hơn mô dưới da .Cơn đau bụng, thường ở bên phải hoặc bên trái của vết sẹo mổ lấy thai, có thể xảy ra vài năm sau lần sinh mổ cuối cùng, cơn đau không liên tục và liên quan chặt chẽ với chu kỳ kinh nguyệt.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Cocco G, Delli Pizzi A, Scioscia M, Ricci V, Boccatonda A, Candeloro M, Tana M, Balconi G, Romano M, Schiavone C. Ultrasound Imaging of Abdominal Wall Endometriosis: A Pictorial Review. Diagnostics (Basel). 2021 Mar 29;11(4):609. doi: 10.3390/diagnostics11040609. PMID: 33805519; PMCID: PMC8065386.
https://www.ajronline.org/doi/full/10.2214/AJR.04.1619
https://radiopaedia.org/cases/abdominal-wall-endometriosis